Αιμιλία Γ. Ευθυμίου
Δικηγόρος Καβάλας

Σύμφωνα με το άρθρο 51 παρ. 3 του Συντάγματος, το δικαίωμα του εκλέγειν παρέχεται σε κάθε Έλληνα πολίτη και αποτελεί κορυφαία εκδήλωση της λαϊκής κυριαρχίας του δημοκρατικού μας πολιτεύματος. Παράλληλα, βάσει του άρθρου 51 παρ. 5 του Συντάγματος, το δικαίωμα του εκλέγειν αποτελεί και υποχρέωση για κάθε πολίτη να συμμετέχει με την ψήφο του στις εκλογές, η οποία υποχρέωση όμως έχει πλέον συμβολική αξία, καθόσον δεν προβλέπονται κυρώσεις σε αυτούς που αρνούνται να προσέλθουν στην κάλπη. Κατά κύριο δε λόγο, το δικαίωμα του εκλέγειν αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα συνταγματικά δικαιώματα, δεδομένου ότι ο λαός, λειτουργώντας ως το υπέρτατο κρατικό όργανο, καθορίζει με την ψήφο του είτε την Κυβέρνηση της χώρας (στις βουλευτικές εκλογές), είτε τους κατά τόπους Δημάρχους (στις δημοτικές εκλογές), είτε τα όργανα (του νεοεισαχθέντος θεσμού) της Περιφέρειας (στις περιφερειακές εκλογές).
Σήμερα, το δικαίωμα του εκλέγειν θεωρείται από όλους μας ένα δικαίωμα δεδομένο, ένα δικαίωμα αδιαμφισβήτητο, ένα δικαίωμα κεκτημένο και αυτονόητο. Ωστόσο, ίσως όλοι μας ξεχνάμε ότι για να κατοχυρωθεί αυτό το «αυτονόητο» δικαίωμα δόθηκαν αγώνες, χύθηκε αίμα και γράφτηκαν πολλές μαύρες σελίδες στην ιστορία του τόπου μας. Ίσως όλοι ξεχνάμε ότι οι γυναίκες στην Ελλάδα κέρδισαν το δικαίωμα ψήφου το 1952 (!), δηλαδή μόλις μισό αιώνα πριν. Ίσως, εν τέλει, όλοι ξεχνάμε ότι το να ψηφίζουμε δεν μας καθιστά κομματικοποιημένους πολίτες, αλλά απλά ευσυνείδητους, υποψιασμένους και πολιτικοποιημένους πολίτες.
Τα τελευταία χρόνια, το δικαίωμα του εκλέγειν έχει καταντήσει (και τολμώ να πω πως έχει καταντήσει) ένα δικαίωμα πλήρως απαξιωμένο: το ποσοστό αποχής του εκλογικού σώματος από την κάλπη αυξάνεται όλο και περισσότερο. Μάλιστα, είναι πολύ δυσάρεστο το γεγονός ότι οι προεκλογικές στατιστικές έρευνες δεν αναφέρονται πλέον στην κατηγορία πολιτών «Δεν γνωρίζω/δεν απαντώ τι θα ψηφίσω», αλλά στην κατηγορία «Ίσως ψηφίσω/Δεν θα ψηφίσω». Στην κατηγορία δε αυτή ανήκουν οι πολίτες που, μεταξύ άλλων, διατείνονται ότι η σιωπή τους (δια της αποχής από την εκλογική διαδικασία) είναι η πιο ηχηρή άρνηση στη διαφθορά των κομμάτων, ένα δυνατό «όχι» στα γαλάζια, στα πράσινα, στα κόκκινα, στα … πολύχρωμα παιδιά, που μοιράζονται (κατά την άποψη όσων επιλέγουν να απέχουν από την κάλπη) την ίδια καρέκλα εξουσίας.
Ωστόσο, η αποχή από την κάλπη, που τείνει να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, πρέπει να μας προβληματίζει όλους. Η αποχή πράγματι σημαίνει ότι αποδοκιμάζουμε τη διαφθορά; Ή μήπως η αποχή σημαίνει ότι αποδοκιμάζουμε και απαξιώνουμε το ίδιο μας το δημοκρατικό πολίτευμα και τους θεσμούς του;
Ίσως διαφεύγει σε όλους μας, πως αν απέχουμε από τις εκλογές, αρνούμενοι να αποφασίσουμε ποια πρόσωπα θέλουμε να αναλάβουν τα ηνία της εξουσίας, τότε γινόμαστε κι εμείς συνεργοί όσων από αδιαφορία και ασυνειδησία οδήγησαν την Ελλάδα μας στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα. Ειδικά στις δύσκολες αυτές μέρες της οικονομικής κρίσης, είναι σημαντικό μέσω της ψήφου μας, να είμαστε εμείς αυτοί που θα επιλέξουμε ποιοι είναι οι πιο ικανοί για να βρουν ένα σωσίβιο σωτηρίας για τη χώρα μας, για τις πόλεις μας, για τα χωριά μας. Ένα είναι σίγουρο: μέσω της ψήφου επιλέγουμε εμείς, ενώ μέσω της αποχής επιλέγουν άλλοι για μας και εμείς γινόμαστε απλά παθητικοί δέκτες όσων μας προσφέρουν στο «πιάτο».
Πρέπει λοιπόν όλοι μας να συνειδητοποιήσουμε ότι η αποχή από τις εκλογές δεν είναι ούτε άρνηση, ούτε αντίλογος. Η αποχή σημαίνει αποδοχή: αποδοχή της τραγικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται η χώρα μας και παθητική αποδοχή ότι τίποτα και ποτέ δεν πρόκειται να αλλάξει… Είμαστε λοιπόν παθητικοί δέκτες ή ενεργοί πολίτες; Είναι δική μας η απόφαση, αλλά και δικό μας το κόστος της όποιας απόφασης.
Η άσκηση του δικαιώματος εκλέγειν είναι, εν τέλει, ο μόνος τρόπος είτε για να αποδοκιμάσουμε όσους βρίσκονται στην εξουσία και μας απογοήτευσαν, διότι δεν υλοποίησαν τα προεκλογικά «θα», είτε για να δοκιμάσουμε νέα πρόσωπα στην εξουσία με νέες λύσεις, νέες προοπτικές.
Ξαναθέτω, λοιπόν, το ερώτημα: είμαστε παθητικοί δέκτες ή ενεργοί πολίτες; Η απόφαση είναι δική σας…

Σχόλιο agriniomag: Ευχαριστούμε θερμά την κα. Ευθυμίου για το άρθρο της. Τιμή μας να φιλοξενούμε τις σκέψεις νέων και αξιόλογων ανθρώπων.